Περιπατητικός Τουρισμός – 7 Ημέρες

Το Πήλιο, χάρη στη συνεχή εναλλαγή τοπίων, αποτελεί ιδανικό προορισμό για τους φίλους της ελεύθερης ή της οργανωμένης πεζοπορίας. Μονοπάτια μέσα από καταπράσινες διαδρομές που διαρκούν από μία έως και επτά ώρες, μέσα σε καστανιές, κερασιές, μουριές, ελιές, αιωνόβιους πλατάνους, βελανιδιές, οξιές, φλαμουριές, αρκουδοπούρναρα (τα γνωστά μας γκι), κορομηλιές, σκλήθρα, κισσούς, κουμαριές, κρανιές, ροδοδάφνες, έλατα, σφενδάμια, ορτανσίες, σουρβιές, ακακίες, κληματαριές, πεύκα, καμέλιες, καραγάτσια, γαρδένιες, μυρτιές, πασχαλιές και χιλιάδες άλλα είδη της μοναδικής ελληνικής χλωρίδας.

Εξοπλισθείτε με τα απαραίτητα ανάλογα με την εποχή. Και, πριν, ξεκινήσετε, καλό είναι να επισκεφθείτε: τους ιστότοπους www.pilionwalks.com, panvolou.blogspot.com, walking-pilion.blogspot.com, www.pelion-paths.gr για να αντλήσετε περισσότερες πληροφορίες, λεπτομέρειες και χάρτες των διαδρομών.
Απαιτείται μεγάλη προσοχή στα σημάδια και τις πινακίδες για να μην πάρετε λάθος μονοπάτι!… Κάποιες από τις διαδρομές απαιτούν οδηγό.
Οι χρόνοι που αναφέρονται είναι ενδεικτικοί και περιλαμβάνουν τις απαραίτητες στάσεις για ξεκούραση και απόλαυση του φυσικού περιβάλλοντος.

7 Hμέρες
ΑΓ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΝΗΛΕΙΑΣ
ΠΙΝΑΚΑΤΕΣ
ΒΥΖΙΤΣΑ
ΜΗΛΙΕΣ
ΤΣΑΓΚΑΡΑΔΑ
ΚΙΣΣΟΣ
ΠΟΡΤΑΡΙΑ
Αγ. Γεώργιος Νηλείας
Από τα κεφαλοχώρια του Πηλίου, ο Άγιος Γεώργιος, απέχει 22 χιλιόμετρα από τον Βόλο. Χτισμένος αμφιθεατρικά μες σε πλατάνια και τρεχούμενα νερά, σε υψόμετρο 620 μέτρων, ο Άγιος Γεώργιος είναι το ορεινότερο του βουνού των Κενταύρων, γεμάτο οπωροφόρα, ελιές, καστανιές και μηλιές που χαρίζουν έντονο πράσινο χρώμα σ’ ένα ακόμη χωριό που βλέπει τον Παγασητικό. Παραδοσιακά καλντερίμια και φυσικά μονοπάτια οδηγούν τα βήματά μας στα γύρω δάση που προσφέρονται για κοντινούς ή και μακρύτερους περιπάτους. Τον 15ο αιώνα βοσκοί βρήκαν σ’ ένα θάμνο την εικόνα του Αγίου Γεωργίου κι έχτισαν εκεί την ομώνυμη εκκλησία. Σιγά σιγά, γύρω από την εκκλησία, οικοδομήθηκε ο οικισμός. Ανηφορίζοντας για την πλατεία συναντούμε τον ναό του Αγίου Γεωργίου με το πέτρινο καμπαναριό-ρολόι. Στην αυλή του ναού ο επισκέπτης βλέπει το μνημείο πεσόντων, έργο του γλύπτη Νικόλα (Παυλόπουλου), ο οποίος καταγόταν από εδώ. Στο υπόγειο του ναού λειτουργεί το Βαφειάδειο Πνευματικό Κέντρο όπου βρίσκεται και το εκκλησιαστικό μουσείο.
Φθάνοντας στη δροσερή πλατεία με τα ταβερνάκια αντικρίζουμε τη μαρμάρινη κρήνη με τη λεοντοκεφαλή, που ξεδιψά τον επισκέπτη με το γάργαρο νερό της. Απέναντι, βλέπουμε το «Δημήτρειον Οίκημα»: εδώ στεγάζεται το Εικαστικό Μουσείο του γλύπτη Νικόλα, ο οποίος φιλοτέχνησε και τον χάλκινο ανδριάντα του, που κοσμεί την αυλή. Γλυπτά και σχέδια, ξυλογραφίες, χαλκογραφίες, χαρακτικά και άλλα πολλά προσωπικά αντικείμενα του καλλιτέχνη εκτίθενται στον χώρο του μουσείου.

Περπατώντας στα γραφικά καλντερίμια, στο δρόμο για Άγιο Βλάσιο, πινακίδες μάς δείχνουν πώς θα πάμε στο λιθόκτιστο θέατρο «Αλώνι», στο παλιό Αλώνι, όπου τους καλοκαιρινούς μήνες γίνονται συναυλίες, θεατρικές παραστάσεις κλπ. με το βλέμμα μας να ξεφεύγει στα γαλήνια νερά του Παγασητικού.
Επισκεφτείτε τον ναό του Αγίου Αθανασίου (1795), που έχτισε ο ξακουστός μάστορας Δήμος Ζαπανιώτης, με το ξυλόγλυπτο τέμπλο του 18ου αιώνα, τον ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου (1744), το μοναστήρι της Αγίας Τριάδος και την εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου (1744). Περπατώντας μέσα από τα γραφικά μονοπάτια μπορείτε να φθάσετε στο εκκλησάκι της Αγίας Ειρήνης και στο ξωκλήσι του Αγίου Ιωάννη. Επίσης, στο μοναστήρι των Παμμεγίστων Ταξιαρχών (1309) που σήμερα λειτουργεί ως γυναικεία μονή και στο μουσείο της οποίας εκτίθενται διάφορα θρησκευτικά κειμήλια καθώς και εικόνες λαϊκής τέχνης του 16ου αιώνα.
Στο χωριό ξεχωρίζουν τα παλιά αρχοντικά όπως οι οικίες Ιωαννίδη (1888), Δερελή και Τζώρτζη όπου μπορείς να θαυμάσεις τον πλούτο της διακόσμησης (ζωγραφισμένοι τοίχοι και ταβάνια κ.ά.). Από τον Άγιο Γεώργιο σε 5 ώρες φθάνετε στο Ξουρίχτι, έχοντας διανύσει δεκατέσσερα χιλιόμετρα μέσα από καλντερίμια, μονοπάτια και πλούσια φύση.
Περνώντας από τη Ράχη Κουρβέντελη (1070 μ.), μια διαδρομή 15 χιλιομέτρων μέσα από δάση καστανιάς και οξιάς οδηγεί στην Τσαγκαράδα. Ο χρόνος που απαιτείται είναι γύρω στις 6 ώρες. Περνάτε από τα ρέματα Λαγούσα, Κακοσκάλι, Βασιλική και Μηλιώτικο Ρέμα. Στις πηγές Κατσακάρη τρέχει γάργαρο νερό που ξεδιψά τον πεζοπόρο.
Μια άλλη διαδρομή (14 χιλιόμετρα, περίπου 6 ώρες) είναι εκείνη που πηγαίνει στον Κισσό μέσα από το Μοναστηράκι (1.275 μ.) και το Κισσώτικο Ρέμα. Πόσιμο νερό θα βρείτε στις πηγές Πετρόστρουγκα και Μαυρομάτη.
Μια μικρότερη διαδρομή (5,7 χιλιόμετρα) είναι αυτή που καταλήγει στην Κάτω Γατζέα και διαρκεί μόλις δυο ώρες. Περνά από την Άνω Γατζέα (σιδηροδρομικός σταθμός Μουτζούρη). Υπάρχει και μια άλλη 4,9 χιλιομέτρων διάρκειας 2 ωρών που φθάνει στα Άνω Λεχώνια.



Πινακάτες
Στην καρδιά του Πηλίου, σε υψόμετρο 607 μέτρων και σε απόσταση περίπου 6 χιλιομέτρων από τον Άγιο Γεώργιο, συναντάμε τις Πινακάτες που από το 1980, με το διάταγμα του Πηλίου, μαζί με τη Βυζίτσα και τη Μακρυνίτσα, ανακηρύχθηκε διατηρητέος οικισμός στην πρώτη ζώνη, εκείνη της απόλυτης προστασίας. Κι αυτό χάρη στα λιθόστρωτα καλντερίμια, τις μαρμάρινες βρύσες, τα παλιά λιθόκτιστα σπίτια και τ’ αρχοντικά που κοσμούν όλο το χωριό, λαμπρά δείγματα της παραδοσιακής πηλιορείτικης αρχιτεκτονικής. Μοναδική σε ομορφιά η πλακόστρωτη πλατεία με τον χαρακτηριστικό υπεραιωνόβιο πλάτανο, τη μαρμάρινη κρήνη Τσιρογιάννη (1894) με τις δυο λεοντοκεφαλές και τους δυο δωρικούς κίονες. Εδώ υπάρχει και η εκκλησία του Αγίου Δημητρίου που εορτάζει στις 20 Αυγούστου με γλέντι, μουσική και, φυσικά, εκλεκτούς ντόπιους μεζέδες. Περπατήστε έξω από το χωριό κι επισκεφθείτε το ξωκλήσι των Αγίων Αποστόλων και το ξωκλήσι της Αγίας Κυριακής.

Αν βρεθείτε καλοκαίρι, επισκεφτείτε την κοντινή παραλία των Καλών Νερών, στον Παγασητικό (γαλάζια σημαία) ή το Καλαμάκι και τη Λαμπινού που λούζονται σε νερά αιγαιοπελαγίτικα.
Έχοντας ως βάση τις Πινακάτες, μπορείτε να οργανώσετε και περιπατητικές εξορμήσεις γύρω από τον οικισμό όπως έναν περίπατο στο μονοπάτι Πινακάτες-Καλά Νερά, μια διαδρομή 5,3 χιλιομέτρων, διάρκειας δυο ωρών μέσα από τους ελαιώνες της περιοχής. Ένα άλλο μονοπάτι συνδέει τις Πινακάτες με τη γειτονική Βυζίτσα που απαιτεί μια ώρα περπάτημα.

Βυζίτσα
Κτισμένη σε υψόμετρο 450 μέτρων και σε απόσταση 3 χιλιομέτρων από τις Πινακάτες, η πανέμορφη Βυζίτσα, βρίσκεται σε ένα ειδυλλιακό περιβάλλον. Ανάμεσα στις Μηλιές και τις Πινακάτες, ξεχωρίζει για την παραδοσιακή πηλιορείτικη αρχιτεκτονική της (διατηρητέος οικισμός απολύτου προστασίας, βραβείο του «Χρυσού Μήλου»). Μια σειρά παλιά αρχοντικά χτισμένα από «Αιγυπτιώτες» ντόπιους με χρωματιστά τζάμια και ξυλόγλυπτα παράθυρα, πλακόστρωτα καλντερίμια, μαρμάρινες βρύσες, της δίνουν αυτό το ιδιαίτερο χρώμα που συναντάς μόνο στο Πήλιο. Το κεντρικό πέτρινο καλντερίμι οδηγεί στην πλακόστρωτη πλατεία του χωριού με τα υπεραιωνόβια πλατάνια και τη σκεπαστή κρήνη Μούσγα (1888) με το δροσερό νερό.

Και αυτό το χωριό, όπως και πολλά άλλα του Πηλίου, όλες τις εποχές του χρόνου είναι ιδανικό να το επισκεφθείς διότι βρίσκεται στο βουνό (Χάνια) αλλά και κοντά στη θάλασσα (Παραλία Μπούφας).
Επισκεφτείτε τη Μονή του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου (1789) από το Δημήτρη Ζουπανιώτη και περιλαμβάνει μοναδικές τοιχογραφίες αλλά και την Εκκλησία της Ζωοδόχου Πηγής (1725). Πάρτε το παλιό μονοπάτι που σ’ ενάμισι χιλιόμετρο καταλήγει στον σιδηροδρομικό σταθμό του «Μουτζούρη» (το γνωστό ατμοκίνητο τραινάκι του Πηλίου), στις γειτονικές Μηλιές.

Μια άλλη καταπράσινη πεζοπορική διαδρομή (8 χιλιόμετρα) ξεκινά από το καλντερίμι στη Ζωοδόχο Πηγή, συναντά την εκκλησία των Αγίων Ταξιαρχών, διασχίζει τον καταρράκτη, τον οικισμό Αργυραίικα και φθάνει στα Καλά Νερά.
Για τους πιο παλιούς περιπατητές ενδείκνυται το μονοπάτι που, διασχίζοντας καταπράσινο δάσος, τερματίζει στο Ξουρίχτι και την Τσαγκαράδα. Κι όποιοι αντέχουν ακόμη, συνεχίζουν μέχρι την παραλία του Μυλοπόταμου. Ένα άλλο μονοπάτι οδηγεί στα Χάνια και τις Αγριόλευκες. Η διαδρομή αυτή, ωστόσο, απαιτεί οδηγό.

Μηλιές
Στα 3,5 χιλιόμετρα απόσταση από τη Βυζίτσα και σε υψόμετρο 410 μέτρων βρίσκονται οι ξακουστές Μηλιές κτισμένες σε μια καταπράσινη πανέμορφη πλαγιά του κεντρικού Πηλίου. Οι Μηλιές προσελκύουν κάθε χρόνο χιλιάδες επισκέπτες που έρχονται να θαυμάσουν τα αξιοθέατα του χωριού και να δουν από κοντά τα μοναδικά δείγματα παραδοσιακής πηλιορείτικης αρχιτεκτονικής που διαθέτει.
Την περίοδο της Τουρκοκρατίας οι Μηλιές έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην οικονομική και πνευματική ζωή του τόπου ενώ υπήρξε το κέντρο της επανάστασης το 1821. Σημαντικές προσωπικότητες των γραμμάτων γεννήθηκαν εδώ: ο Άνθιμος Γαζής, ο Δανιήλ Φιλιππίδης και ο Γρηγόριος Κωνσταντάς, που ίδρυσαν το 1814 τη σχολή “ΨΥΧΗΣ ΑΚΟΣ” («Θεραπεία ψυχής») η οποία λειτουργεί σήμερα ως βιβλιοθήκη. Στην πλατεία με τα πλατάνια, υπάρχουν εστιατόρια και καφενεία ενώ δροσερό και καθαρό νερό θα πιείτε στις παραδοσιακές βρύσες που βρίσκονται διάσπαρτες στον χώρο, δείγματα της περίφημης αρχιτεκτονικής του Πηλίου (Καραβουσιάνη, Βρύση «Βάφτιση» όπου αγιάζονται τα ύδατα, Βρύση Μανωλάκη, Βρύση Οικονόμου). Επισκεφτείτε την εκκλησία των Παμμεγίστων Ταξιαρχών η οποία ανακαινίστηκε το 1741. Η εκκλησία είναι αφιερωμένη στους Παμμέγιστους Ταξιάρχες Μιχαήλ και Γαβριήλ καθώς και στους Άγιους Πάντες. Το εξωτερικό της δεν θυμίζει εκκλησία διότι δεν έχει καμπαναριό ή οποιοδήποτε άλλο θρησκευτικό σύμβολο. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι κτίστηκε κατά την Τουρκοκρατία.

Διαθέτει εκπληκτικές μεταβυζαντινές αγιογραφίες, ιστορικά και θρησκευτικά κειμήλια ενώ από εδώ κηρύχθηκε το Μάιο του 1821 η επανάσταση στη Θεσσαλία από τον Άνθιμο Γαζή. Δείτε ακόμη τον Ιερό Ναό του Αγίου Νικολάου όπου βρίσκονται οι τάφοι των Γαζή, Κωνσταντά και Φιλιππίδη αλλά και τη σπηλιά που, σύμφωνα με την παράδοση, ζούσε ο Κένταυρος Χείρωνας.
Στο ξωκλήσι της Αγίας Τριάδας που βρίσκεται 4 χιλιόμετρα στ’ ανατολικά του χωριού βρίσκεται το μνημείο του Μακεδονομάχου Kων. Γαρέφη (1874-1906), που ξεκίνησε από εδώ μαζί με τους άντρες του (1906) για να λάβει μέρος στο Μακεδονικό Αγώνα. Κάντε έναν περίπατο και δείτε τη Μονή του Αγίου Νικολάου του Νεομάρτυρα που βρίσκεται στα 5 χιλιόμετρα, νοτιοανατολικά του χωριού. Απέναντι από την εκκλησία των Παμμεγίστων Ταξιαρχών βρίσκεται η δημόσια βιβλιοθήκη του χωριού στην οποία θα έχετε την ευκαιρία να θαυμάσετε αντικείμενα από τη Μηλιώτικη Σχολή «Ψυχής Άκος», παλιά όργανα φυσικής και χημείας καθώς και παλιά ιστορικά κειμήλια από την εποχή της Επανάστασης του 1821. Κοντά στην πλατεία βρίσκεται το κτίριο του Δημαρχείου, που στεγάζει και το Λαογραφικό μουσείο του χωριού όπου μπορείτε να δείτε μια πλούσια λαογραφική συλλογή λαϊκής τέχνης καθώς και έργα του λαϊκού ζωγράφου Θεόφιλου. Κάντε έναν κοντινό περίπατο για να δείτε το σύμβολο του χωριού, τον Σιδηροδρομικό Σταθμό Μηλεών και την εντυπωσιακή μεταλλική γέφυρα που κατασκεύασε ο Ευάριστο ντε Κίρικο, πατέρας του ζωγράφου Τζιόρτζιο ντε Κίρικο, που βρίσκεται πιο πέρα από τον σταθμό. Μια από τις ωραιότερες διαδρομές ξεκινά από την πλατεία των Μηλεών και φθάνει στην Τσαγκαράδα. Καλύπτει απόσταση 11,5 χιλιομέτρων μέσα από δάσος με οξιές, πυκνή βλάστηση και ρέματα και διαρκεί περίπου 4 ώρες (καλντερίμι, μονοπάτι). Κι από ’κεί, όποιος αντέχει, από την πλατεία της Αγίας Παρασκευής, μέσα από το καλντερίμι, συνεχίζει για την παραλία της Νταμούχαρης, στο Αιγαίο. Η διαδρομή είναι 4 χιλιόμετρα και την περπατά κανείς σε μιάμιση ώρα.
Μια άλλη τετράωρη διαδρομή 11,5 χιλιομέτρων καταλήγει στο Νεοχώρι. Επίσης, περπατώντας δυο ώρες και έχοντας διανύσει 5,6 χιλιόμετρα φθάνεις στον Παγασητικό, στην παραλία της Μπούφας.
Από τις Μηλιές, όμως, περπατώντας βγαίνει κανείς και στο Αιγαίο. Πέντε ώρες περπάτημα απαιτούν τα 12 χιλιόμετρα που χωρίζουν τις Μηλιές από το Ξουρίχτι και την παραλία του Μυλοπόταμου. Σε υψόμετρο 440 μέτρων και σε απόσταση 23 χιλιομέτρων από τις Μηλιές βρίσκεται η Τσαγκαράδα, ένα από τα παλαιότερα χωριά και το πιο φημισμένο του Πηλίου. Τέσσερις συνοικίες, που η καθεμιά πήρε τ’ όνομά της από την εκκλησία που βρίσκεται στην κεντρική πλατεία της: Αγία Παρασκευή (στην καρδιά του χωριού), Άγιοι Ταξιάρχες (η πιο παλιά συνοικία), Άγιος Στέφανος και Αγία Κυριακή. Στην πλατεία της Αγίας Παρασκευής, δεσπόζει ο επιβλητικός πλάτανος που η διάμετρος του κορμού του είναι 14 μέτρα). Επισκεφθείτε την ομώνυμη εκκλησία (1909) με τις όμορφες αγιογραφίες και το σκαλιστό τέμπλο και ξεδιψάστε στην ομώνυμη πετρόχτιστη κρήνη.
Φθάνοντας στην πλατεία των Αγίων Ταξιαρχών αντικρίζετε άλλον έναν μεγάλο πλάτανο και ακόμη μια όμορφη μαρμάρινη κρήνη. Εδώ βρίσκεται και ο ναός του Αγίου Ταξιάρχη (1786), ο παλαιότερος ναός του χωριού. Στην πλατεία της Αγίας Κυριακής θα δείτε την όμορφη ομώνυμη εκκλησία (1882) με το μοναδικό καμπαναριό. Στο διάβα σας συναντάτε πλήθος παλιά πέτρινα γεφύρια όπως εκείνο που ενώνει τις όχθες της ρεματιάς του Μυλοπόταμου (1787). Στον κεντρικό δρόμο της Τσαγκαράδας βρίσκεται το μνημείο των τριών ευεργετών (Ν. Νανόπουλου, Ι. Καρτάλη και Σ. Αχιλλόπουλου) οι οποίοι συνέβαλαν στην πολιτιστική ανάπτυξη του τόπου ιδρύοντας αντίστοιχα τη Νανοπούλειο Σχολή (1863), το Καρτάλειο Δημοτικό Σχολείο και την Αχιλλοπούλειο Εμπορική Σχολή, στην οποία στεγάζεται το Ψηφιακό μουσείο και Μουσείο Μινιατούρας του Δήμου Μουρεσίου. Ανακαλύψτε, ακόμη, τα γύρω δάση και θαυμάστε την παραδοσιακή αρχιτεκτονική των αρχοντικών κατά τη διάρκεια της πεζοπορίας σας μέσ’ από τα καλντερίμια και τα μονοπάτια.
Ένας πρώτος μικρός περίπατος είναι η γνωριμία με το χωριό. Ξεκινώντας από την πλατεία Ταξιαρχών φθάνουμε μέσα σε μισή ώρα στην πλατεία Αγίας Παρασκευής. Μια από τις ομορφότερες διαδρομές του κεντρικού Πηλίου είναι αυτή που οδηγεί στα Χάνια μέσα από τις κορυφές Μέγα Ίσωμα, Δραμάλα, Σχιτζουράβλι, Γολγοθά και Αγριόλευκες. Επτά ώρες περπάτημα (γύρω στα 15 χιλιόμετρα) μέσα από παλιά μονοπάτια που διασχίζουν πυκνό δάσος οξιάς. Καλοκαιρινή διαδρομή που συνδυάζει το περπάτημα με το κολύμπι είναι αυτή που φθάνει στα αιγαιοπελαγίτικα νερά της Φακίστρας και της Νταμούχαρης. Η απόσταση που διανύει κάποιος είναι 8 χιλιόμετρα και ο χρόνος που απαιτείται είναι περίπου τρεις ώρες.